س - لیلا مشتاقی -کارشناس رسمی دادگستری رشته طراحی و گرافیک

ساختمان‌های دولتی: ساختمان‌های دولتی که اعتبار آن از بودجه کل کشور تأمین می‌گردد از نظر اجرای این قانون عبارت است از: الف) ساختمان‌های اداری وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و ساختمان‌های انتظامی و ندامتگاه. ب) ساختمان‌های بهداشتی از قبیل بیمارستان‌ها، درمانگاه‌ها، آسایشگاه‌ها، شیرخوارگاه‌ها و سایر مراکز بهداشتی درمانی و تنظیم خانواده و مراکز رفاه و نظایر آن. ج) ساختمان‌های آموزشی از قبیل دانشگاه‌ها، انستیتوها، کتابخانه‌ها، مدارس عالی، آموزشگاه‌ها، هنرستان‌ها، مراکز آموزش و حرفه‌ای و روستایی، دبیرستان‌ها و سایر مراکز تعلیم و تربیت. د) ساختمان‌های ورزشی، ورزشگاه‌ها، استادیوم‌ها و سایر تأسیسات ورزشی. هـ) مراکز ارتباطی از قبیل دفاتر پست، مراکز تلفن و تلگراف و نظایر آن. و) ساختمان‌های متفرقه از قبیل کاخ‌های جوانان، اردوگاه‌ها و هتل‌ها و مهمانسراها و ساختمان‌های مربوط به سازمان‌های خیریه و نظایــر آن. (بنــد 5 ماده 1 قانــون تغییـر نام وزارت آبادانی و مسکن به وزارت مسکن و شهرسازی و تعیین وظایف آن مصوب 16/4/1353)

ساختمان‌های عمومی و دولتی مهم: ساختمان‌های عمومی و دولتی عبارت از بناها و مستحدثاتی هستند که با استفاده از بودجه کل کشور ساخته یا خریداری شده‌اند و جزو اموال عمومی به حساب می‌آیند. ساختمان‌های مهم به آن دسته از بناها اطلاق می‌شوند که پایداری و عملکرد درست آن‌ها هنگام وقوع بلایای طبیعی نظیر زلزله، سیل، طوفان و آتشفشان برای مقابله با بحران ضروری بوده و فقدان آن‌ها فاجعه‌های بزرگ‌تری را در پی داشته باشد. ساختمان‌های اصلی نهاد رهبری، مجلس شورای اسلامی و نهاد ریاست جمهوری، ساختمان‌های مرکزی وزارتخانه‌ها، استانداری‌ها و فرمانداری‌ها، دانشگاه‌ها و مدارس، بیمارستان‌ها، ایستگاه‌های آتش‌نشانی، ساختمان‌های نظامی و انتظامی، ساختمان‌های فرهنگی تجمعی، مراکز مخابراتی، ایستگاه‌ها و مراکز صدا و سیما، فرودگاه‌ها، ایستگاه‌های قطار، پایانه‌های مسافری از جمله مهم‌ترین ساختمان‌های عمومی مهم به شمار می‌آیند. (بند ب ماده 1 آیین‌نامه اجرایی بند م تبصره 13 قانون بودجه سال 1379 کل کشور مصوب 26/4/1379 هیأت وزیران)

سازمان اسناد ملی: به منظور جمع‌آوری و حفظ اسناد ملی ایران در سازمان واحد و فراهم آوردن شرایط و امکانات مناسب برای دسترسی عموم به این اسناد و همچنین صرفه‌جویی در هزینه‌های اداری و استخدامی از طریق تمرکز پرونده‌های راکد وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و وابسته به دولت و امحا اوراق زاید سازمانی به نام سازمان اسناد وابسته به سازمان امور اداری و استخدامی کشور تأسیس می‌گردد. (ماده 1 قانون تأسیس سازمان اسناد ملی ایران مصوب 17/2/1349)

سازمان اطلاعات و امنیت کشور: برای حفظ امنیت کشور و جلوگیری از هر گونه توطئه که مضر به مصالح عمومی است سازمانی به نام اطلاعات و امنیت کشور وابسته به نخست‌وزیری تشکیل می‌شود. (ماده 1 قانون مربوط به تشکیل سازمان اطلاعات و امنیت کشور مصوب 23/12/1335

سازمان امور اداری و استخدامی کشور: به موجب این قانون به جای شورای‌عالی اداری کشور سازمان امور اداری و استخدامی کشور وابسته به نخست‌وزیری تأسیس می‌شود کلیه اوراق و اسناد و دارایی همچنین مستخدمین شورای ‌عالی اداری کشور به سازمان امور اداری و استخدامی کشور منتقل می‌شوند. آیین‌نامه‌های فعلی شورای‌عالی اداری کشور تا تصویب آیین‌نامه‌های مذکور در این قانون مورد عمل سازمان امور اداری و استخدامی کشور خواهد بود. (ماده 103 قانون استخدام کشوری مصوب 31/3/1345)

سازمان امور اراضی: سازمان امور اراضی که در این اساسنامه سازمان‌ نامیده می‌شود، مؤسسه دولتی وابسته به وزارت کشاورزی است که به منظور انتظام بخشیدن به اجرای قوانین و مقررات مربوط به امور زمین در محدوده وظایف و اختیارات وزارت کشاورزی، ستاد مرکزی واگذاری زمین و هیأت‌های هفت نفره واگذاری زمین از ادغام تشکیلات اجرایی سازمان اصلاحات ارضی، ستاد مرکزی واگذاری زمین و هیأت‌های هفت‌نفره واگذاری زمین تشکیل می‌شود. (ماده 1 اساسنامه سازمان امور اراضی مصوب 7/11/1375 هیأت وزیران)

سازمان بازرسی… : به منظور رسیدگی به شکایات مردم از کارکنان وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و سازمان‌های انتفاعی و بازرگانی وابسته به دولت و سازمان‌های انتظامی (شهربانی کل کشور و ژاندارمری کل کشور) و شهرداری‌ها در صورت انتصابی بودن شهردار و مؤسسات عام‌المنفعه و کلیه سازمان‌هایی که تمام یا قسمتی از سرمایه آن‌ها متعلق به دولت است یا دولت به نحوی از انحا بر آن‌ها نظارت می‌نماید سازمانی به نام بازرسی تحت نظارت عالیه … تشکیل می‌شود. (ماده 1 قانون تشکیل سازمان بازرسی مصوب 31/2/1347)

سازمان بازرسی‌کل‌کشور: براساس نظارت قوه قضاییه نسبت به حسن جریان امور اجرای صحیح قوانینی در دستگاه‌های اداری سازمانی به نام «سازمان بازرسی کل کشور» زیر نظر رئیس قوه قضاییه تشکیل می‌گردد. حدود اختیارات و وظایف این سازمان را قانون تعیین می‌کند. (اصل 174 قانون اساسی)

سازمان بازرسی‌کل‌کشور: به منظور نظارت بر حسن جریان امور و اجرای تصحیح قوانین در دستگاه‌های اداری و در اجرای اصل 174 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران سازمانی به نام «سازمان بازرسی کل کشور»‌که در این قانون «سازمان» نامیده می‌شود. زیر نظر شورای عالی قضایی و با اختیارات و وظایف مندرج در این قانون تشکیل می‌شود. (ماده 1 از قانون تشکیل سازمان بازرسی کل کشور مصوب 19/7/1360)

سازمان بازرسی کل کشور: به منظور تأمین شرایط لازم برای حسن جریان امور و کشف سوء جریانات مالی و اداری وزارتخانه‌ها اعم از کشوری و لشکری و سازمان‌ها و مؤسسات دولتی یا وابسته به دولت و شرکت‌ها و بانک‌های دولتی و مؤسساتی که از طرف دولت یا به کمک مستمر دولت اداره می‌شوند و شهرداری‌ها و سازمان‌های مأمور به خدمات عمومی سازمانی به نام سازمان بازرسی کل کشور وابسته به وزرات دادگستری تشکیل می‌شود. ریاست سازمان با وزیری دادگستری است. (ماده 1 لایحه قانونی راجع به تشکیل سازمان بازرسی کل کشور مصوب 7/12/1357 شورای انقلاب)

سازمان برنامه و بودجه: سازمان برنامه و بودجه مؤسسه دولتی است که زیر نظر نخست وزیر اداره می‌شود و رئیس آن سمت وزیر مشاور را دارا خواهد بود. (ماده 4 قانون برنامه و بودجه کشور مصوب 10/12/1351)

سازمان بسیج ملی: در اجرای فرمان رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران مبنی بر ایجاد، آموزش و بسیج ارتش بیست میلیونی جهت پیشگیری و مقابله به هر گونه تهدید و تجاوز نظامی سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و سوانح طبیعی سازمانی به نام سازمان بسیج ملی زیر نظر فرمانده کل قوا و وابسته به وزرات کشور تشکیل می‌گردد. (ماده 1 لایحه قانونی راجع به تشکیل سازمان بسیج ملی مصوب 10/2/1359 شورای انقلاب)

سازمان بنادر و‌ کشتیرانی: از تاریخ تصویب این قانون سازمانی به نام سازمان بنادر و کشتیرانی در وزارت گمرکات و انحصارات تشکیل می‌شود مادام که برای اداره امور آن سازمان دیگری به موجب قانون ایجاد نشده است وظایف آن به شرح زیر تحت نظر وزارت گمرکات و انحصارات انجام خواهد شد: اداره کردن امور بندری بنادر کشور- تکمیل و توسعه ساختمان و نگاهداری و تعمیر تأسیسات بندری و تأمین وسایل مخابراتی و امور انتظامی و همچنین تنظیم و اجرای مقررات بندری و کشتیرانی ساحلی و مراقبت در توسعه کشتیرانی بازرگانی و ثبت شناورهای تابع کشور و تعیین شرایط تابعیت ایرانی برای کشتی‌ها و سلب آن و وصول حقوق و عوارض بندری مطابق فهرست ضمیمه این قانون.(ماده واحده قانون راجع به اجازه تأسیس سازمان بنادر و کشتیرانی مصوب 22/2/1339)

سازمان بیمه‌های اجتماعی: تأمین و اجرای بیمه‌های اجتماعی کارگران به عهده سازمان بیمه‌های اجتماعی کارگران که در این قانون سازمان نامیده خواهد شد محول می‌گردد. (ماده 1 قانون بیمه‌های اجتماعی کارگران مصوب 21/2/1339)

سازمان بیمه‌های اجتماعی‌کارگران: سازمان بیمه‌های اجتماعی کارگران که در این قانون سازمان نامیده می‌شود عهده‌دار بیمه و تعاون کارگران در موارد زیر است: 1- حوداث بیما‌ری‌ها و از کارافتادگی ناشی از کار و غیر ناشی از کار. 2- حوادث و بیماری‌های خانواده بلافصل کارگران. 3- بازنشستگی. 4- کمک به بازماندگان کارگر متوفی. 5- ازدواج- حاملگی- وضع حمل- عایله‌مندی- کفن ودفن. (ماده 1 لایحه قانونی بیمه‌های اجتماعی کارگران مصوب 24/4/1334)

سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی: سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران به تشکیلاتی گفته می‌شود که از افراد مخترع و مبتکر و محقق حمایت کرده و زمینه رشد و هماهنگی آن‌ها را در مسایل علمی و صنعتی فراهم می‌کند. (ماده 1 لایحه قانون اساسنامه سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران مصوب 21/4/1359 شورای انقلاب)

سازمان پیشاهنگی: پیشاهنگی سازمانی است ملی و مستقل که تحت ریاست عالیه … برای تربیت اخلاقی و اجتماعی جوانان با رعایت اصول پیشاهنگی و مقررات بین‌المللی بر طبق اساسنامه‌ای که به تصویب شورای‌عالی پیشاهنگی ایران و توشیح … می‌رسد اداره می‌شود. (ماده 1 قانون سازمان ملی پیشاهنگی مصوب 26/4/1337)

سازمان تأمین اجتماعی: سازمان تأمین اجتماعی که در این اساسنامه اختصاراً سازمان نامیده می‌شود و براساس قانون تشکیل سازمان تأمین اجتماعی مصوب 1354 تشکیل شده است، دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی و اداری است و امور آن منحصراً طبق مقررات این اساسنامه اداره خواهد شد. (ماده 1 اساسنامه سازمان تأمین اجتماعی مصوب 10/6/1358)

سازمان تعاونی مصرف‌ کادر نیروهای نظامی: به منظور رفاه حال و تأمین وسایل زندگی عایله افسران و درجه‌داران و هم ردیفان اعم از حاضر به خدمت و بازنشستگان و درگذشتگان و تقلیل هزینه معیشت آن‌ها از طریق تدارک اجناس مورد احتیاج سازمانی به نام سازمان تعاونی مصرف کادر نیروهای انتظامی در وزارت جنگ مطابق اساسنامه سازمان تشکیل و مقررات زیر تصویب می‌شود: (ماده واحده قانون تشکیل سازمان تعاونی مصرف کادر نیروهای انتظامی مصوب 21/3/1334)

سازمان تنقیح و تدوین قوانین و مقررات کشور: دولت مکلف است از تاریخ تصویب این قانون ظرف یک سال به منظور تدوین قوانین و مقررات کشور و پیشنهاد تنقیح آن‌ها سازمانی به نام سازمان تنقیح و تدوین قوانین و مقررات کشور زیر نظر نخست وزیر تأسیس کند. این سازمان کلیه قوانین و مقررات لازم‌الاجرا را با نظر متخصصان فن برحسب روش موضوعی فهرست و به صورت مجموعه‌ها تنظیم و تدوین خواهد کرد. در مورد قوانینی که با یکدیگر متناقض و مغایر هستند سازمان موارد تناقض و مغایرت را تعیین و به کمیسیون دادگستری مجلسین که به طور مشترک تشکیل خواهد شد تقدیم می‌کند. نظر کمیسیون در این مواد لازم‌الاجرا است و مادام که تعیین تکلیف نهایی آن از طرف مجلسین به عمل نیامده به اعتبار خود باقی است. (ماده واحده قانون تشکیل سازمان تنقیح و تدوین قوانین و مقررات کشور مصوب 29/12/1350)

سازمان جغرافیایی‌کشور: به منظور تهیه نقشه عمومی کشور و برای تطبیق هر گونه عملیات نقشه‌برداری که در کشور … ایران صورت می‌گیرد (نقشه‌برداری زمینی- عکسبرداری هوایی و نقشه‌برداری از کف دریا) سازمانی به نام سازمان جغرافیایی کشور تحت نظر وزارت جنگ تأسیس می‌گردد. (ماده 1 قانون مربوط به نقشه‌برداری مصوب 8/3/1339)

سازمان جلب سیاحان: به منظور معرفی بیش‌تر کشور… و آشنا ساختن سایر ملل به خصوصیات ملی و آثار تاریخی و تمدن ایران و همچنین ترغیب جهانگردان و ایرانیان به مشاهده آثار باستانی و مناظر طبیعی کشور و ایجاد تسهیلات لازم در مسافرت آن‌ها و تمرکز و هماهنگی کامل در امور مربوط به سیاحت سازمانی به نام سازمان جلب سیاحان تأسیس می‌شود این سازمان تحت نظر مستقیم نخست‌وزیر اداره می‌شود و سرپرست آن سمت معاونت نخست وزیر را خواهد داشت. (ماده 1 قانون سازمان جلب سیاحان مصوب 10/3/1344)

سازمان جنگل‌ها و مراتع: به منظور انجام وظایف و مقررات مربوط به حفظ و حمایت و احیا و توسعه و بهره‌برداری جنگل‌ها و مراتع و اراضی جنگلی و بیشه‌های طبیعی و اراضی مستحدثه ساحلی و حفاظت آبخیزها سازمانی به نام سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور تشکیل می‌شود. (ماده 2 قانون تجدید تشکیلات و تعیین وظایف سازمان‌های وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و انحلال وزارت منابع طبیعی مصوب 12/11/1350)

سازمان جهاد استان: سازمان جهاد استان که در این اساسنامه به اختصار سازمان نامیده می‌شود، سازمانی است دولتی که تابع قانون مقررات مالی، اداری، استخدامی و تشکیلات جهاد سازندگی و آیین‌نامه‌های اجرایی و سایر مقررات مربوط به آن بوده و در چارچوب مفاد این اساسنامه و تشکیلات مصوب عهده‌دار انجام امور وظایف محول شده در محدوده استان ذی‌ربط است. (از ماده 1 اساسنامه سازمان جهاد استان مصوب 27/7/1373 هیأت وزیران)

سازمان حفاظت اطلاعات ارتش: سازمان حفاظت اطلاعات ارتش جمهوری اسلامی ایران سازمانی است با سلسه مراتب مستقل و متمرکز که با هماهنگی وزارت اطلاعات مأموریت و وظایف زیر را انجام می‌دهد… (از ماده 16 قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران مصوب 7/7/1366)

سازمان دامپزشکی: به منظور تأمین بهداشت دام کشور و فرآورده‌های مربوط به آن و پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های دامی به موجب این قانون سازمان دامپزشکی کشور وابسته به وزارت کشاورزی تأسیس و جایگزین اداره کل دامپزشکی می‌گردد. سازمان دامپزشکی کشور که در این قانون سازمان نامیده می‌شود دارای شخصیت حقوقی است و وسیله یک نفر رئیس از بین دامپزشکانی که دارای درجه دکتری باشند به انتخاب وزیر کشاورزی اداره خواهد شد. (ماده 1 قانون سازمان دامپزشکی کشور مصوب 24/3/1350)

سازمان دامداران متحرک: به منظور اداره امور و راهنمایی دامداران متحرک کشور و اصلاح روش‌های بهره‌برداری از منابع دامی آنان و ایجاد ایستگاه‌های استقرار و انتظار دام و کشتارگاه‌های صنعتی و سردخانه‌ها و کارخانجات غذایی دام و تبدیل فرآورده‌های دامی در مناطق تولید و مصرف عمده یا عشایری و فراهم کردن موجبات اسکان دامداران متحرک سازمانی به نام سازمان دامداران متحرک در وزارت کشاورزی و منابع طبیعی تشکیل می‌شود اساسنامه سازمان مذکور پس از تصویب کمیسیون‌های کشاورزی و منابع طبیعی- تعاون و امور روستاها- دارایی و استخدام مجلسین قابل اجرا است. (ماده 11 قانون تجدید تشکیلات و تعیین وظایف سازمان‌های وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و انحلال وزارت منابع طبیعی مصوب 12/11/1350)

سازمان دفاع غیرنظامی: سازمان دفاع غیرنظامی کشور به منظور حفاظت جان و مال مردم و مؤسسات و تأسیسات و منابع مختلف ثروت‌های ملی در برابر حوادث طبیعی و سوانح غیرمترقب و حملات هوایی و استعمال هرگونه سلاح و آثار ناشی از آن در زمان صلح و جنگ و همچنین تقویت و حفاظت روحی افراد و تحکیم علاقه به همکاری متقابل بین آن‌ها طبق مقررات این قانون عمل خواهد کرد. (ماده 1 قانون اصلاح قانون سازمان دفاع غیرنظامی کشور مصوب 26/2/1351)

سازمان دفاع غیرنظامی: به منظور حفظ جان و مال افراد کشور از تعرضات هوایی و حوادث طبیعی و سوانح غیرمترقبه و تقلیل آثار آن و همچنین تقویت روحی و ایجاد علایق و همکاری متقابل بین افراد در مواقع غیرعادی و اضطراری سازمانی به نام سازمان دفاع غیرنظامی کشور وابسته به وزارت کشور تأسیس می‌گردد که در هر حال تحت نظر مستقیم استاندار و یا فرماندار انجام وظیفه می‌نماید. (ماده 1 قانون راجع به تشکیل سازمان دفاع غیرنظامی مصوب 18/11/1337)

سازمان دولتی: وزارتخانه‌، مؤسسه یا شرکتی است که مطابق قوانین و مقررات، اعمال حاکمیت یا تصدی دولت جمهوری اسلامی ایران را در امری به عهده دارد. در مواردی که موضوع در ارتباط با وظایف و مسئولیت‌های چند دستگاه باشد، تعیین دستگاه مسئول بر عهده هیأت وزیران است. (ماده 1 آیین‌نامه چگونگی تنظیم و انعقاد توافق‌های بین‌المللی مصوب 13/2/1371 هیأت وزیران)

سازمان ذوب آهن: به دولت اجازه داده می‌شود برای بهره‌برداری از معادن مربوط به صنعت ذوب آهن و تأمین مواد اولیه مورد لزوم آن و ایجاد کارخانه‌های مربوط به ذوب آهن و تهیه فولاد و توزیع و فروش محصولات به دست آمده سازمانی مستقل وابسته به وزارت صنایع و معادن به نام (سازمان ذوب آهن ایران) تشکیل داده و طبق اصول بازرگانی اداره نماید. (ماده واحده قانون مربوط به تشکیل سازمان ذوب آهن ایران مصوب 11/10/1338)

سازمان رادیو تلویزیونی ملی: به منظور تمرکز امور مربوط به تأسیس و اداره و بهره‌برداری از مراکز رادیو تلویزیونی و همچنین تهیه و پخش برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی سازمانی به نام سازمان رادیو و تلویزیون ملی ایران که در این قانون اختصاراً سازمان نامیده می‌شود تشکیل می‌گردد. (ماده 1 قانون تشکیل سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران مصوب 29/3/1350)

سازمان زمین شهری: سازمان زمین شهری که در این اساسنامه سازمان نامیده می‌شود شرکتی است سهامی با مدت نامحدود و وابسته به وزارت مسکن و شهرسازی که دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی بوده و طبق قانون تجارت و این اساسنامه و رعایت مقررات مربوط به شرکت‌های دولتی اداره می‌شود. (ماده 1 اساسنامه جدید سازمان زمین شهری مصوب 15/4/1367 هیأت وزیران)

سازمان زمین شهری: سازمان زمین شهری که در این اساسنامه سازمان نامیده می‌شود از ادغام سازمان‌های عمران اراضی کلیه استان‌های کشور تشکیل می‌گردد و شرکتی است سهامی با مدت نامحدود و وابسته به وزارت مسکن و شهرسازی که دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی بوده و طبق قانون تجارت و این اساسنامه و مقررات مربوط به شرکت‌های دولتی اداره می‌شود. (ماده 1 اساسنامه سازمان زمین شهری مصوب 30/3/1361 هیأت وزیران)

سازمان صدا و سیما: در اجرای اصل یکصد و هفتاد و پنجم قانون اساسی، سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران سازمانی است مستقل و مستقیماً زیر نظر قوای سه‌گانه: قضاییه، مقننه و مجریه و بدین منظور هر یک از قوا یک نماینده تعیین و به صورت شورای سرپرستی سازمان را اداره خواهند نمود. (ماده 1 قانون اداره صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مصوب 8/10/1359)

سازمان صنایع دستی: سازمان صنایع دستی ایران و شرکت سهامی فروشگاه مرکز صنایع دستی در یکدیگر ادغام و سازمان حاصل که سازمان صنایع دستی ایران است به صورت شرکت سهامی تشکیل می‌شود. شرکت مزبور بر طبق مقررات مربوط به شرکت‌های دولتی اداره شده و وابسته به وزرات صنایع خواهد بود. ماده 2- سازمان صنایع دستی ایران که در این اساسنامه اختصاراً سازمان نامیده می‌شود شرکتی است دولتی که مدت آن نامحدود و دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی بوده و برطبق مقررات شرکت‌های دولتی و مقررات این اساسنامه اداره می‌شود. (مواد 1 و 2 اساسنامه سازمان، سازمان صنایع دستی ایران مصوب 11/11/1360 هیأت وزیران)

سازمان عقیدتی سیاسی ارتش: سازمان عقیدتی سیاسی، سازمانی است با سلسله مراتب مستقل و متمرکز که مأموریت و وظایف زیر را برعهده دارد: 1- مأموریت. رشد و گسترش فرهنگ و ارزش‌های اسلامی در ارتش و وزارت دفاع و سازمان‌های وابسته به آن‌ها براساس معیارها و ضوابط اسلامی و تدابیر و رهنمودها و دستورالعمل‌های مقام رهبری. 2- وظایف. الف) آموزش عقیدتی و سیاسی پرسنل جهت رشد مذهبی و سیاسی آن. ب) انجام فعالیت‌های تبلیغی برای پرسنل از قبیل انتشار جزوات و نشریات، تشکیل کتابخانه‌ها و نمایشگاه‌ها و تولید برنامه‌های رادیو تلویزیونی ارتش و اداره مساجد و سایر اماکن مذهبی مربوط. ج) ارایه خط‌مشی‌های مکتبی به مبادی ذی‌ربط در جهت انطباق سازماندهی‌ها، مقررات، آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها با ضوابط و معیارهای اسلامی. د) نظارت بر حفظ و عمل به موازین اسلامی در تمامی زمینه‌ها و اعلام موارد خلاف به مسئولین جهت رفع آن‌ها و گزارش به فرماندهی کل در صورت لزوم. هـ- بررسی و ارزیابی پرسنل از لحاظ شایستگی مکتبی جهت انتصابات، ترفیعات و مأموریت‌های خارج از کشور. و- انجام کلیه وظایف روابط عمومی ارتش و وزارت دفاع و سازمان‌های وابسته به آن‌ها. (ماده 14 قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران مصوب 7/7/1366)

سازمان‌ کتاب‌های درسی: در اجرای ماده اول این قانون سازمانی به نام سازمان کتاب‌های درسی ایران در وزارت آموزش و پرورش تشکیل می‌گردد که رئیس آن به پیشنهاد وزیر آموزش و پرورش با تصویب هیأت وزیران منصوب می‌شود و امور مالی آن زیر نظر هیأتی به نام هیأت امنا به ریاست وزیر آموزش و پرورش و عضویت رئیس سازمان و سه عضو دیگر که دو نفر از طرف وزیر آموزش و پرورش و یک نفر از طرف وزیر دارایی برای مدت سه سال تعیین می‌شوند اداره خواهد شد تجدید انتخاب اعضا هیأت امنا بلامانع است. تشکیلات و طرز اداره و نحوه اجرای وظایف سازمان کتاب‌های درسی ایران به موجب آیین‌نامه‌ای خواهد بود که به تصویب شورای عالی آموزش و پرورش برسد. (ماده 2 قانون کتاب‌های درسی و اساسنامه سازمان کتاب‌های درسی ایران مصوب 16/3/1346)

سازمان کشاورزی استان: سازمان کشاورزی استان‌ که در این اساسنامه به اختصار سازمان نامیده می‌شود سازمانی است دولتی که تابع مقررات مالی، اداری، استخدامی و تشکیلاتی وزارت کشاورزی و آیین‌نامه های اجرایی و سایر مقررات مربوط به آن بوده و در چارچوب مفاد این اساسنامه و تشکیلات مصوب عهده‌دار انجام امور و وظایف محول شده در محدوده استان ذی‌ربط است. (ماده 1 اساسنامه سازمان کشاورزی استان مصوب 27/7/1373 هیأت وزیران)

سازمان مسکن: از تاریخ تصویب‌ این اساسنامه بانک ساختمانی‌که طبق‌ماده 3 قانون راجع‌ به تأسیس وزارت آبادانی و مسکن به نام سازمان مسکن نامیده می‌شود شرکتی است سهامی که برای مدت نامحدودی به منظور تهیه مسکن و اجرای طرح‌های ساختمانی طبق اصول بازرگانی اداره می‌شود و مرکز اصلی آن در تهران است و می‌تواند در صورت لزوم به تصویب مجمع عمومی در هر یک از نقاط کشور شعبه باز نماید. (ماده 1 اساسنامه سازمان مسکن مصوب 24/3/1343)

سازمان مسکن: سازمان مسکن که در این اساسنامه سازمان نامیده می‌شود. شرکتی است سهامی با مدت نامحدود وابسته به وزارت مسکن و شهرسازی که طبق اصول بازرگانی اداره می‌شود. (ماده 1 اساسنامه سازمان مسکن مصوب 3/2/1358 هیأت وزیران)

سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان: سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان که در این اساسنامه سازمان نامیده می‌شود، سازمانی است وابسته به وزرات آموزش و پرورش و برای اجرای اهداف و مقاصد مندرج در این اساسنامه فعالیت خواهد داشت. (ماده 1 اساسنامه سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان مصوب 22/3/1367 هیأت وزیران)

سازمان نظام پزشکی: سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران که در این قانون سازمان نامیده می‌شود سازمانی است مستقل دارای شخصیت حقوقی که به منظور تحقق بخشیدن به اهداف و انجام وظایف مقرر در این قانون تشکیل می‌گردد. (ماده 1 قانون تشکیل سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران مصوب 20/10/1374)

سازمان نظام پزشکی: نظام پزشکی سازمانی است مستقل و دارای شخصیت حقوقی و مرجع صلاحیتدار برای حفظ شئون و پیشرفت‌ امور پزشکی و تنظیم روابط حرفه‌ای بین پزشکان و حفظ حقوق مردم و مؤسسات ملی و دولتی در برابر صاحبان فنون پزشکی و بالعکس در سراسرکشور می‌باشد. (ماده1 قانون راجع به نظام پزشکی مصوب 3/10/1339)

سازمان نظام مهندسی‌کشاورزی و منابع طبیعی: سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی جمهوری اسلامی ایران که در این قانون به اختصار سازمان نامیده می‌شود سازمانی است غیر دولتی با استقلال مالی و شخصیت حقوقی مستقل که به منظور رسیدن به اهداف و انجام وظایف مقرر در این قانون تشکیل می‌شود. (ماده 2 قانون تأسیس سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی جمهوری اسلامی ایران مصوب 3/4/1380)

سازمان‌های‌ غیردولتی‌ حامی محیط‌زیست و منابع طبیعی: تشکیلات و مؤسسات مردمی هستند که براساس بند (الف) مصوبه شماره 455/14 مورخ 17/12/1378 شورای‌عالی اداری، تشکیل و ثبت شوند و صرفاً در زمینه حفاظت محیط زیست و منابع طبیعی فعالیت کنند و در این آیین‌نامه سازمان‌ها نامیده می‌شوند. (بند الف ماده1 از آیین‌نامه اجرایی بند ب ماده 104 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب 5/11/1379 هیأت وزیران).

سازمان‌های مملکتی: مقصود از سازمان‌های مملکتی تشکیلات و موسسات غیردولتی است که به موجب قوانین به وجود آمده و راجع به امور عمومی در سطح کشور یا استان یا شهرستان یا بخش یا روستا فعالیت می‌نمایند از قبیل شهرداری‌ها و ادارات مجالس مقننه و انجمن‌های استان و شهرستان و شهر و بهداری و غیره. (تبصره 2 ماده 19 قانون مجازات عمومی مصوب 7/3/1352)

ساعات‌کار: ساعات کار کارگران در کارگاه‌ها جز در موارد مذکور در این قانون نباید از هشت ساعت در شبانه‌روز و چهل‌وهشت ساعت در هفته تجاوز نماید. مقصود از ساعات کار در مدتی است که کارگر به منظور انجام کار در اختیار کارفرما می‌باشد و اوقات استراحت و صرف غذا جزو ساعات کار محسوب نمی‌شود. (ماده 11 قانون کار مصوب 26/12/1337)

ساعات‌کار : مقصود از ساعات کار مدتی است که کارگر برای انجام کار در اختیار کارفرما می‌باشد و اوقات استراحت و صرف غذا جزو ساعات کار محسوب نمی‌شود. (تبصره 1 ماده 2 از قانون اجازه اجرای گزارش کمیسیون پیشه و هنر و بازرگانی مربوط به کارگران و کارفرمایان مصوب 17/3/1328)

ساعات‌کار هفتگی: از اول شهریور ماه سال 1359 ساعات کار کلیه کارمندان و کارگران مشمول قانون استخدام کشوری و سایر قوانین خاص استخدامی و کارگران مشمول قانون کار یکسان و 44 ساعت در هفته تعیین می‌گردد. (ماده 1 لایحه قانونی یکسان شدن ساعت کار کارمندان و کارگران در سراسر کشور و میزان آن مصوب 23/4/1359 شورای انقلاب)

ساعات‌کار هفتگی: ساعات کار هفتگی برای کارمندان و کارگران یکسان بوده و 40 ساعت در هفته اعلام می‌گردد. شنبه تا چهارشنبه روزی 7 ساعت، پنج‌شنبه‌ها 5 ساعت. (بند 2 لایحه قانونی برابری ساعت کار کارگران و کارمندان و تعیین تعطیلات رسمی کشور مصوب 2/10/1358 شورای انقلاب)

ساعت‌کار: ساعت کار در این قانون مدت زمانی است که کارگر نیرو یا وقت خود را به منظور انجام کار در اختیار کارفرما قرار می‌دهد. به غیر از مواردی که در این قانون مستثنی شده است ساعات کار کارگران در شبانه‌روز نباید از 8 ساعت تجاوز نماید. (ماده 51 قانون کار مصوب 29/8/1369 مجمع تشخیص مصلحت نظام)

سال: از نظر احتساب موارد قانونی، سال دوازده ماه، ماه سی‌روز، هفته هفت روز و شبانه‌روز بیست‌وچهار ساعت است. (ماده 443 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب (در امور مدنی) مصوب 21/1/1379)

سال: سال دوازده ماه است- ماه مطابق با ماه شمسی است و کسری آن از قرار ماهی سی ‌روز حساب می‌شود- هفته هفت روز تمام و روز بیست‌وچهار ساعت است. (ماده 612 قانون آیین دادرسی مدنی مصوب 25/6/1318)

سال مالی: سال مالی یک سال هجری شمسی است که از اول فروردین ماه آغاز و به پایان اسفند ماه ختم می‌شود. (ماده 6 قانون محاسبات عمومی کشور مصوب 1/6/1366)

سال مالی: سال مالی یک سال شمسی است که از اول فروردین ماه آغاز به پایان اسفند ماه ختم می‌شود. (ماده 5 قانون محاسبات عمومی مصوب 15/10/1349)

سال مالیاتی: سال مالیاتی عبارت است از یک سال شمسی که از اول فروردین ماه هر سال شروع و به آخر اسفند ماه همان سال ختم می‌شود لکن در مورد اشخاص حقوقی مشمول مالیات که سال مالی آن‌ها به موجب اساسنامه با سال مالیاتی تطبیق نمی‌کند درآمد سال مالی آن‌ها به جای سال مالیاتی مبنای تشخیص مالیات قرار می‌گیرد و موعد تسلیم اظهارنامه و ترازنامه و حساب سود و زیان و سررسید پرداخت مالیات آن‌ها چهار ماه شمسی پس از سال مالی می‌باشد. (ماده 155 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 3/12/1366)

سال مالیاتی: سال مالیاتی عبارت است از یک سال شمسی که از اول فروردین ماه هر سال شروع و به آخر اسفند ماه همان سال ختم می‌شود لیکن در مورد اشخاص حقوقی مشمول مالیات که سال مالی آن‌ها به جای سال مالیاتی مبنای تشخیص مالیات قرار می‌گیرد و موعد تسلیم اظهارنامه و ترازنامه و سررسید پرداخت مالیات آن‌ها چهار ماه پس از سال مالی مربوط می‌باشد. (ماده 148 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 28/12/1245)

سال مالیاتی: سال مالیاتی عبارت است از سال شمسی که در آن تحصیل درآمد شده باشد مگر در مواردی که دوره عمل سالیانه مودی مالیاتی سال شمسی نباشد و در این صورت سال مالیاتی همان دوره عمل سالیانه مودی خواهد بود که در آن مودی تحصیل درآمد کرده است. (ماده 18 قانون مالیات بر درآمد مصوب 10/5/1334)

سال مالیاتی: سال مالیاتی عبارت است از سال شمسی که در آن تحصیل درآمد شده باشد مگر در مواردی که دوره عمل سالیانه مودی مالیاتی سال شمسی نباشد و در این صورت سال مالیاتی همان دوره عمل سالیانه مودی خواهد بود که در آن مودی تحصیل درآمد کرده است. (ماده 17 قانون مالیات املاک مزروعی و مالیات بردرآمد مصوب 29/4/1328)

سال مالیاتی: طبق تبصره ماده 12 از قانون مالیات بردرآمد سال مالیاتی عبارت است از سال شمسی که در آن سال تحصیل درآمد شده باشد. در صورتی که شرکتی یا هر نوع شخصیت حقوقی دیگری دوره عملکرد دیگری به غیر از سال شمسی داشته باشد سال مالیاتی او همان دوره عملکردش محسوب خواهد گردید به شرط آن که این دوره عملکرد در اساسنامه آن پیش‌بینی شده یا دفاتر محاسباتی و ترازنامه آن را تأیید نماید. (از ماده 7 آیین‌نامه قانون مالیات بردرآمد (مصوب 19 آبان 1322 مصوب 1/3/1323)

سال مالیاتی: سال مالیاتی عبارت است از سال شمسی که در آن تحصیل درآمد شده باشد مگر در مواردی که دوره عمل سالیانه مودی مالیاتی سال شمسی نباشد و در این صورت سال مالیاتی او طبق آیین‌نامه مخصوص تعیین خواهد شد. (تبصره ماده 12 قانون مالیات بردرآمد مصوب 19/8/1322)

سانحه: از نظر دفاع غیرنظامی، حادثه ناگوار رویدادی است اعم از طبیعی و غیرطبیعی که ممکن است موجب بروز خسارات مالی و جانی شود و سانحه رویدادیست اعم از طبیعی و غیرطبیعی‌که منجر به خسارات مزبور می‌گردد. (ماده 2 آیین‌نامه اجرایی قانون اصلاح قانون سازمان دفاع غیرنظامی کشور مربوط به وظایف و تشکیلات مصوب 27/12/1351)

سایر منابع تأمین اعتبار: سایر منابع تأمین اعتبار عبارتند از منابعی که تحت عنوان وام، انتشار اوراق قرضه، برگشتی از پرداخت‌های سال‌های قبل و عناوین مشابه در قانون بودجه کل کشور پیش‌بینی می‌شود و ماهیت درآمد ندارند. (ماده 12 قانون محاسبات عمومی کشور مصوب 1/6/1366)

سایر منابع تأمین اعتبار شرکت‌های دولتی: سایر منابع تأمین اعتبار شرکت‌های دولتی عبارت است از منابعی که شرکت‌های مزبور تحت عنوان‌ کمک دولت، وام استفاده از ذخایر، کاهش‌سرمایه در گردش یا عناوین مشابه به موجب قانون مجاز به منظورکردن آن در بودجه‌های مربوط هستند. (ماده 16 قانون محاسبات عمومی کشور مصوب 1/6/1366)

سایر منابع درآمد شرکت‌های دولتی: سایر منابع تأمین اعتبار شرکت‌های دولتی عبارت است از منابعی که شرکت‌های مزبور تحت عنوان کمک دولت، وام استفاده از ذخایر، کاهش سرمایه در گردش یا عناوین مشابه به موجب قانون مجاز به منظور کردن آن در بودجه‌های مربوط هستند. (ماده 16 قانون محاسبات عمومی کشور مصوب 1/6/1366)

سپاه پاسداران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نهادی است تحت فرماندهی عالی مقام رهبری که هدف آن نگهبانی از انقلاب اسلامی ایران و دستاوردهای آن و کوشش مستمر در راه تحقق آرمان‌های الهی و گسترش حاکمیت قانون خدا طبق قوانین جمهوری اسلامی ایران و تقویت کامل بنیه دفاعی جمهوری اسلامی از طریق همکاری با سایر نیروهای مسلح و آموزش نظامی و سازماندهی نیروهای مردمی می‌باشد. (ماده 1 اساسنامه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مصوب 15/6/1361)

سپرده: سپرده از نظر این قانون عبارت است از: الف) وجوهی که طبق قوانین و مقررات به منظور تأمین یا جلوگیری از تضییع حقوق دولت دریافت می‌گردد و استرداد یا ضبط آن تابع شرایط مقرر در قانون و مقررات و قراردادهای مربوط است. ب) وجوهی که به موجب قرارها و یا احکام صادره از طرف مراجع قضایی از اشخاص حقیقی و یا حقوقی دریافت می‌گردد و به موجب قرارها یا احکام صادره از طرف مراجع مذکور کالا یا بعضاً قابل استرداد می‌باشد. (ماده 30 قانون محاسبات عمومی کشور مصوب 1/6/1366)

ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران: ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران ستاد فرماندهی کل در ارتش بوده و فرماندهی کل را در اداره امور ارتش یاری می‌نماید. و وظایف آن به شرح زیر می‌باشد: …. (ماده 9 قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران مصوب 7/7/1366)

سجل‌احوال: سجل‌احوال هر کس به موجب دفاتری که برای این امر مقرر است معین می‌شود. (ماده 992 قانون مدنی)

سرباز آماده به خدمت: سربازانی‌که پس از رفع احتیاجات قسمت‌ها باقی می‌مانند آماده به خدمت نامیده می‌شوند. (ماده 9 قانون خدمت نظام وظیفه مصوب 29/3/1317)

سردفتر: اداره امور دفترخانه اسناد رسمی به عهده شخصی است که با رعایت مقررات این قانون بنا به پیشنهاد سازمان ثبت اسناد و املاک کشور با جلب نظر مشورتی کانون سردفتران و به موجب ابلاغ وزیر دادگستری منصوب و سردفتر نامیده می‌شود. (ماده 2 قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سردفتران و دفتر یاران مصوب 25/4/1354)

سردفتر: برای تنظیم و ثبت اسناد رسمی وزارت عدلیه در حوزه‌های ثبتی به قدر کفایت دفتر اسناد رسمی تأسیس خواهد نمود. (ماده 1 قانون دفتر اسناد رسمی مصوب 15/3/1316)

سرشماری: منظور آمارگیری‌هایی است که کلیه افراد واحدهای جامعه مورد مطالعه را در برگیرد و در مواعد مشخص به منظور جمع‌آوری اطلاعات در زمینه فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی مانند نفوس، مسکن، کشاورزی، صنعت، ساختمان، بازرگانی، فرهنگی و سایر فعالیت‌ها صورت می‌گیرد. در صورتی که سرشماری در سراسر کشور به عمل آید سرشماری عمومی نامیده می‌شود. (بند الف ماده 1 قانون مرکز آمار ایران مصوب 10/11/1353)

سرشماری عمومی: منظور آمارگیری‌هایی است که کلیه افراد واحدهای جامعه مورد مطالعه را دربرگیرد و در مواعد مشخص به منظور جمع‌آوری اطلاعات در زمینه‌ فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی مانند نفوس، مسکن کشاورزی صنعت، ساختمان، بازرگانی، فرهنگی و سایر فعالیت‌ها صورت می‌گیرد. در صورتی که سرشماری در سراسر کشور به عمل آید سرشماری عمومی نامیده می‌شود. (بند الف ماده 1 قانون مرکز آمار ایران مصوب 10/11/1353)

سرقت: سرقت عبارت است از ربودن مال دیگری به طور پنهانی (ماده 197 لایحه مجازات اسلامی مصوب 7/9/1370 مجمع تشخیص مصلحت نظام

سرقت: سرقت عبارت است از این که انسان مال دیگری را به طور پنهانی برباید. (ماده 212 قانون حدود و قصاص و مقررات آن مصوب 3/6/1361)

سرقت ادبی: سرقت ادبی عبارت است از نسبت دادن عمدی تمام یا بخش قابل توجهی از آثار و نوشته‌های دیگران به خود یا غیر ولو به صورت ترجمه. (تبصره ماده 6 قانون مطبوعات مصوب 22/12/1364)

سرمایه پرداخت‌شده شرکت‌های سهامی: سرمایه پرداخته شده مندرجه در قسمت الف از ماده 10 قانون مالیات بردرآمد در مورد شرکت‌های سهامی عبارت است از سرمایه‌ای که حقیقتاً صاحبان سهام یا شرکا پرداخته‌اند. (ماده 12 آیین‌نامه قانون مالیات بردرآمد (مصوب 19 آبان 1322) مصوب 1/3/1323)

سرمایه خارجی: انواع سرمایه اعم از نقدی یا غیرنقدی که توسط سرمایه‌گذار خارجی به کشور وارد می‌شود و شامل موارد زیر می‌گردد: الف) وجوه نقدی که به صورت ارز قابل تبدیل، از طریق نظام بانکی یا دیگر طرق انتقال وجوه که مورد تأیید بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران باشد، به کشور وارد شود. ب) ماشین‌آلات و تجهیزات، ج) ابزار و قطعات یدکی، قطعات منفصله و مواد اولیه، افزودنی و کمکی، د) حق اختراع، دانش فنی، اسامی و علایم تجاری و خدمات تخصصی، هـ) سود سهام قابل انتقال سرمایه‌گذار خارجی، و) سایر موارد مجاز با تصویب هیأت دولت. (ماده 1 قانون تشویق و حمایت سرمایه‌گذاری خارجی مصوب 19/12/1380)

سرمایه خارجی1256: از لحاظ این آیین‌نامه سرمایه خارجی عبارت است از: الف) ارزی که از مجرای بانک‌های مجاز به ایران وارد شده باشد. ب) ماشین‌آلات- لوازم و ابزار کار- قطعات یدکی ماشین و مواد اولیه و لوازم دیگری از این نوع مشروط براین که کارخانه‌ها و ماشین‌آلات باب روز بوده و مورد قبول هیأت رسیدگی باشد. ابزار قطعات یدکی کارخانه باید مربوط به کارخانه‌ای باشد که به صورت سرمایه منتقل می‌شود و ورود آن‌ها در موقع ورود ماشین‌آلات اصلی باشد یا بعد از آن مشروط به این که هر گاه بعداً وارد شود در عداد اشیا و لوازمی باشد که نوعاً به حساب سرمایه‌ وارد می‌گردد نه مخارج جاری ج) وسایط حمل و نقل زمینی- دریایی- هوایی- مربوط به بهره‌برداری از کاری که برای آن سرمایه وارد شده است. د) حق اختراع مشروط بر این که مربوط و توأم با عمل تولیدی که به آن منظور تقاضای ورود سرمایه خارجی شده است، باشد و به تشخیص هیأت رسیدگی ارزیابی شود. هـ) حقوق ارزی متخصصین که به منظور ایجاد کارهای تولیدی مذکور در این آیین‌نامه قبل از شروع بهره‌برداری پرداخته شده باشد. و) تمام یا قسمتی از سود ویژه حاصله در ایران که به سرمایه اصلی اضافه شده یا در سازمان دیگری که مشمول مقررات قانون جلب و حمایت سرمایه‌های خارجی باشد به کار انداخته شود. (ماده 2 آیین‌نامه اجرای قانون جلب و حمایت سرمایه‌های خارجی مصوب 17/7/1335)

سرمایه‌گذار خارجی: اشخاص حقیقی یا حقوقی غیرایرانی یا ایرانی با استفاده از سرمایه با منشاً خارجی که مجوز سرمایه‌گذاری موضوع ماده (6) را اخذ نموده باشند. (ماده 1 قانون تشویق و حمایت سرمایه‌گذاری خارجی مصوب 19/12/1380)

سرمایه‌گذاری: منظور از سرمایه‌گذاری در این قانون تخصیص اعتبار و مصرف آن برای یکی از امور تولیدی و عمرانی است که ضمن صورت فصول و بندهای برنامه تعیین می‌شود. (تبصره ماده 2 قانون برنامه عمرانی سوم کشور مصوب 21/3/1346)

سرمایه‌گذاری خارجی: بکارگیری سرمایه خارجی در یک بنگاه اقتصادی جدید یا موجود پس از اخذ مجوز سرمایه‌گذاری. (ماده1 قانون تشویق و حمایت سرمایه‌گذاری خارجی مصوب (19/12/1380)

سرمایه‌گذاری مستقیم: سرمایه‌گذاری مستقیم عبارت است از تأمین سرمایه لازم جهت اجرای طرح‌های تولیدی و طرح‌های عمرانی انتفاعی توسط بانک‌ها. (ماده 28 آیین‌نامه تسهیلاتی اعطایی بانکی مصوب 14/10/1362 هیأت وزیران)

سرویس هوایی: سرویس هوایی عبارت است از هر سرویس منظم هوایی که به وسیله هواپیما برای حمل و نقل عمومی- مسافر- پست و بار تخصیص داده می‌شود. (بند الف ماده 96 قانون اجازه الحاق دولت ایران به مقررات هواپیمایی کشوری بین‌المللی مصوب 30/4/1328)

سرویس هوایی بین‌المللی: سرویس هوایی بین‌المللی عبارت است از هر سرویس هوایی که از فضای فوق قلمرو بیش از یک کشور عبور نماید. (بند ب ماده 96 قانون اجازه الحاق دولت ایران به مقررات هواپیمایی کشوری بین‌المللی مصوب 30/4/1328)

سکنی: اگر حق انتفاع عبارت از سکونت در مسکنی باشد سکنی یا حق سکنی نامیده می‌شود و این حق ممکن است به طریق عمری یا به طریق رقبی برقرار شود. (ماده 43 قانون مدنی)

سمحاق: جراحتی که تمام گوشت را فرا گرفته و به پوست نازک روی استخوان برسد. (بند 4 ماده 186 از قانون مجازات اسلامی مصوب 24/9/1361)

سند: سند عبارت است از هر نوشته که در مقام دعوی یا دفاع قابل استناد باشد. (ماده 1284 قانون مدنی)

سند اجاره کشتی: قرارداد اجاره کشتی سندی است کتبی که بین مالک کشتی (یا نماینده مجاز او) و مستاجر منعقد می‌گردد و شرایط اجاره کشتی را برای مدت معین و یا برای یک یا چند سفر بین بنادر مشخص تعیین می‌کند. (ماده 135 قانون دریایی مصوب 29/6/1343)

سند ترخیص: منظور از سند ترخیص مندرج در ماده 16 قانون امور گمرکی هر سند گمرکی است که تمام یا قسمتی از حقوق گمرکی و سود بازرگانی و هزینه‌های گمرکی و عوارض کالایی به موجب آن دریافت شده باشد و تاریخ صدور سند مزبور مبداً مهلت چهار ماهه خواهد بود روز صدور سند و روز ابلاغ کسر دریافتی یا تقاضای استرداد اضافه دریافتی جزء مهلت مزبور محسوب نمی‌شود. تاریخ صدور سند ترخیص روزی است که سند به امضا رئیس گمرک یا نماینده او رسیده باشد. (ماده 287 آیین‌نامه اجرایی قانون امور گمرکی مصوب 20/1/1351)

سند ثبت کشتی: سند ثبت کشتی گواهینامه‌ایست که از طرف سازمان بنادر و کشتیرانی برطبق نمونه مخصوص در دو نسخه به نام کشتی تنظیم و صادر می‌شود. در سند ثبت کشتی نکات زیر قید می‌گردد. نام بندر ثبت کشتی، محل و تاریخ ساخت کشتی، طبقه‌بندی، تعداد پل‌ها و دکل‌ها طول و عرض وآبخور کشتی- ظرفیت و نوع کشتی- مشخصات قوه محرکه و سایر مشخصات کشتی- نام مالک و شماره کشتی. (ماده 11 قانون دریایی مصوب 29/6/1343)

سند رسمی: سندی که مطابق قوانین به ثبت رسیده رسمی است و تمام محتویات و امضاهای مندرجه در آن معتبر خواهد بود مگر آن که مجعولیت آن ثابت شود. انکار مندرجات اسناد رسمی راجع به اخذ تمام یا قسمتی از وجه یا مال و یا تعهد به تأدیه وجه یا تسلیم مال مسموع نیست. (ماده 70 قانون اصلاح مواد 13، 41، 43، 70، 111و 117 قانون ثبت اسناد و املاک مصوب 7/5/1312)

سند رسمی: اسنادی که در اداره ثبت اسناد و املاک یا دفاتر اسناد رسمی یا در نزد سایر مأمورین رسمی در حدود صلاحیت آن‌ها و بر طبق مقررات قانونی تنظیم شده باشند رسمی است. (ماده 1287 قانون مدنی)

سند رسمی: سندی که مطابق قوانین ثبت شده رسمی است و تمام محتویات و امضاهای مندرجه در آن معتبر خواهد بود مگر این که مجعولیت آن سند ثابت شود. (ماده 70 قانون ثبت اسناد و املاک مصوب 26/12/1310)

سند رسمی: سندی که مطابق قوانین ثبت شده رسمی است و تمام محتویات و امضاهای مندرجه در آن معتبر خواهد بود مگر این که مجعولیت آن سند ثابت شود. (ماده 176 قانون ثبت اسناد و املاک مصوب 21/11/1308)

سند عادی: غیر از اسناد مذکوره در ماده 1287 سایر اسناد عادی است. (ماده 1289 قانون مدنی)

سند مسافرت: سند مسافرت سندی است که از طرف مقامات صلاحیتدار دولت جمهوری اسلامی ایران برای مسافرت پناهندگان سیاسی به خارج از ایران صادر می‌شود. (ماده 1 آیین‌نامه اجرایی صدور سند مسافرت پناهندگان سیاسی مصوب 10/4/1366 هیأت وزیران)

سندیکا: سندیکا سازمانی است که به منظور حفظ منافع حرفه‌ای و بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی به وسیله کارگران یک حرفه یا یک کارگاه – کارفرمایان یک حرفه و یا یک صنعت و همچنین صاحبان مشاغل آزاد تشکیل می‌شود. ائتلاف چند سندیکا تشکیل یک اتحادیه و ائتلاف چند اتحادیه تشکیل یک کنفدراسیون را می‌دهد. (بند 3 قانون اصلاح و الحاق مواد و دو تبصره به قانون کار مصوب 20/11/1343)

سندیکا: سندیکا جمعیتی است که کارگران یا کارفرمایان مربوط به یک حرفه یا یک کارگاه یا یک صنعت می‌توانند برای حفظ منافع حرفه‌ای و بهبود وضع مادی و اجتماعی خود تشکیل دهند. ائتلاف چند سندیکا تشکیل یک اتحادیه و ائتلاف چند اتحادیه تشکیل یک کنفدراسیون را می‌دهد. (ماده 25 قانون کار مصوب 26/12/1337)

سنگ تزئینی: سنگ‌های متبلور و غیرمتبلور رسوبی، آذرین و دگرگونی که حاوی کانه قابل تفکیک در شرایط کنونی نبوده و عمل‌آوری آن‌ها نظیر برش و صیقل رایج و مقرون به صرفه باشد از قبیل مرمر، شبه مرمر (مرمریت) تراورتن، گرانیت و امثالهم. (بند ع ماده 1 قانون معادن مصوب 23/3/1377)

سنگ تزئینی: سنگ‌های متبلور و غیر متبلور که قابل برش و صیقل پذیر باشد از قبیل مرمر، شبه مرمر(مرمریت) تراورتن و سنگ‌های آذرین صیقل‌پذیر. (بند ع ماده 1 قانون معادن مصوب 1/3/1362)

سنگر مواد: سنگر مواد. محلی خارج از کارگاه‌های استخراج و تونل‌ها و چاه‌ها که کانه در آن‌جا انباشته می‌شود. (بند ژ ماده 1 قانون معادن مصوب 1/3/1362)

سنگ ساختمانی: سنگ‌های مختلف موجود در طبیعت که حاوی کانه نبوده و بنا به تشخیص وزارت معادن و فلزات سنگ تزئینی نباشد و در ساختمان و راه‌سازی و امور نظیر آن به کار رود. (بند ظ ماده 1 قانون معادن مصوب 1/3/1362)

سنگ لاشه و ساختمانی: سنگ‌های مختلف موجود در طبیعت که حاوی کانه قابل تفکیک در شرایط کنونی نبوده و عمل آوری آن رایج و معمول و یا مقرون به صرفه نباشد و بنا به تشخیص وزارت معادن و فلزات سنگ تزئینی نیست و عموماً در پی یا دیوار چینی ساختمان‌ها، راه‌سازی و دیواره‌سازی و امور نظیر آن به کار می‌رود. (بند ظ ماده 1 قانون معادن مصوب 23/3/1377)

سنوات خدمت: منظور از سنوات خدمت، سنواتی است که مستخدم کسور بازنشستگی آن را پرداخت نموده باشد. (تبصره 1 ماده 88 قانون استخدامی وزارت اطلاعات مصوب 25/4/1374)

سنه مالیه: بودجه دولت سندی است که معاملات دخل و خرج مملکتی برای مدت معینی در آن پیش‌بینی و تصویب شده باشد. مدت مزبور را سنه مالیه می‌گویند و عبارت است از یک سال شمسی. (ماده 1 قانون محاسبات عمومی مصوب 3/12/1289)

سواد مصدق: مدعی باید سواد اسنادی را که به آن‌ها استناد کرده مصدق نموده ضمیمه عرضحال کند مقصود از سواد مصدق سوادی است که دفتر محکمه‌ای که عرضحال به آن‌جا داده می‌‌شود یا دفتری که از محاکم دیگر یا یکی از ادارات ثبت اسناد یا دفتر اسناد رسمی و در جایی که هیچ یک از آن‌ها نباشد حاکم محل یا یکی از ادارات دولتی مطابقت آن را با اصل تصدیق کرده باشد. در صورتی که سواد سند در خارجه تهیه شده باشد باید در دفتر یکی از سفارت خانه‌ها یا قنسول‌گری‌های ایران مصدق شود. هرگاه اسناد مفصل باشد مثل دفتر تجارتی یا اساسنامه شرکت و امثال آن قسمت‌هایی که مدرک ادعا است خارج نویس شده ضمیمه عرضحال می‌گردد. (ماده 71 قانون اصول محاکمات حقوقی و تجاری مصوب 28/10/1314)

سئوال: هر یک از نمایندگان می‌توانند راجع به مسائل داخلی و خارجی کشور از وزیر مسئول درباره وظایف او سؤال نمایند. سؤال باید کتبی، صریح و مختصر بوده و به رئیس مجلس داده شود. رئیس مجلس، موضوع را در اسرع وقت به کمیسیون تخصصی ارجاع می‌نماید. کمیسیون موظف است حداکثر ظرف یک هفته جلسه‌ای با حضور وزیر و سؤال کننده تشکیل دهد. چنانچه وزیر در کمیسیون حاضر نشود و یا در صورت حضور سؤال کننده قانع نگردد، کمیسیون به هیأت رئیسه اطلاع می‌دهد تا در اولین جلسه علنی سؤال نماینده قرائت و فوراً برای وزیر مربوطه ارسال گردد و ظرف چهل‌وهشت ساعت تکثیر و در اختیار نمایندگان قرار گیرد. در صورتی که سؤال به امضا چند نفر باشد نماینده منتخب سؤال کنندگان صحبت خواهد کرد. (ماده 193 قانون آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی مصوب 20/1/1379)

سود بازرگانی: سود بازرگانی وجهی است که براساس قانون انحصار تجارت خارجی به موجب تصویبنامه هیأت وزیران برقرار می‌گردد. (بند ب ماده 2 قانون امور گمرکی مصوب 30/3/1350)

سود خالص: سود خالص شرکت در هر سال مالی عبارت است از درآمد حاصل در همان سال مالی منهای کلیه هزینه‌ها و استهلاکات و ذخیره‌ها. (ماده 237 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب 24/12/1347)

سود سهم: مبلغی از درآمد ویژه سالانه شرکت یا اتحادیه تعاونی است که در هر سال به هر سهم اختصاص داده می‌شود. (بند 4 ماده 1 از قانون‌ شرکت‌های تعاونی مصوب 16/3/1350)

سود ویژه (شرکت نفت): سود ویژه عبارت است از سود ناویژه حاصله از درآمدهای شرکت (به استثنای درآمد حاصله از محل دوازده‌ونیم درصد که تکلیف آن برطبق ماده 57 تعیین شده است) پس از وضع هزینه‌های مربوط و استهلاک. (ماده 58 اساسنامه شرکت ملی نفت ایران مصوب 25/10/1333)

سود ویژه بانک: سود ویژه بانک عبارت است از درآمد بانک پس از وضع هزینه و استهلاک‌ها. (از ماده 53 قانون بانکی و پولی کشور مصوب 7/3/1339)

سود ویژه بانک ملی: سود ویژه بانک عبارت است از درآمد بانک پس از وضع هزینه و استهلاک و پاداش (از ماده 21 قانون اساسنامه بانک ملی ایران مصوب 7/3/1339)

سود ویژه بانک ملی: سود ویژه بانک عبارت است از درآمد بانک پس از وضع هزینه و استهلاک‌ها (ماده 44 قانون اساسنامه بانک ملی ایران مصوب 22/5/1317)

سوء استفاده از مقاطعه‌کاری‌ها: سوء استفاده از مقاطعه‌کاری‌ها و معاملات دولتی عدم رعایت قوانین و مقررات و شرایط در قراردادهایی است که بین دولت و اشخاص حقیقی و حقوقی منعقد شده و موجب درآمد نامشروع شده باشد یا این که در اثر اعمال نفوذ و روابط معامله یا قراردادی برخلاف شرع و مصالح مسلم امت اسلامی انعقاد یافته باشد. (بند 5 ماده 1 از قانون نحوه اجرای اصل 49 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مصوب 17/5/1363)

سوء استفاده از موقوفات: سوء استفاده از موقوفات عبارت است از تحصیل ثروت ناشی از دخالت در وقف برخلاف ترتیبی که شرع معین نموده باشد. (بند 4 ماده 1 از قانون نحوه اجرای اصل 49 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مصوب 17/5/1363)

سوخت مجاز: عبارت از سوختی است که تحت شرایط و ضوابطی مصرف آن آزاد می‌باشد. (بند 10 ماده 1 از آیین‌نامه جلوگیری از آلودگی هوا مصوب 29/4/1354)

سهام غیرنقدی: سهام ممکن است نقدی باشد یا غیر نقدی – سهام غیرنقدی سهامی است که در ازا آن به جای وجه نقد چیز دیگری از قبیل کارخانه و امتیازنامه و غیره داده شود. (ماده 26 قانون تجارت مصوب 13/2/1311)

سهام ممتاز: در صورتی که برای بعضی از سهام شرکت با رعایت مقررات این قانون مزایایی قایل شوند این گونه سهام ممتاز نامیده می‌شود. (تبصره 2 ماده 24 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب 24/12/1347)

سهم: سهم واحدی از سرمایه یک شرکت یا اتحادیه تعاونی است که میزان آن در اساسنامه ذکر می‌شود. (بند 2 ماده 1 از قانون شرکت‌های تعاونی مصوب 16/3/1350)

سهم: سهم قسمتی است از سرمایه شرکت سهامی که مشخص میزان مشارکت و تعهدات و منافع صاحب آن در شرکت‌ سهامی می‌باشد ورقه سهم سند قابل معامله‌ای است که نماینده تعداد سهامی است که صاحب آن در شرکت سهامی دارد. (ماده 24 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب 24/12/1347)

سیستم باربرجانبی: قسمتی از کل سازه است که به منظور تحمل بارهای جانبی تعبیه شده است (از بخش تعاریف آیین‌نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله مصوب 17/9/1378 هیأت وزیران)

سیستم دوگانه یا ترکیبی: سیستمی است متشکل از قاب‌های خمشی ویژه یا متوسط همراه با دیوارهای برشی یا مهاربندی‌ها برای مقاومت در برابر نیروهای جانبی. در این سیستم بخش عمده بارهای قائم به وسیله قاب‌ها تحمل شده و بارهای جانبی با مجموعه دیوارهای برشی و مهاربندها و قاب‌ها به نسبت سختی جانبی هر یک تحمل می‌شوند. (از بخش تعاریف آیین‌نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله مصوب 17/9/1378 هیأت وزیران)

سیستم دیوارهای باربر: سیستم سازه‌ای است که فاقد یک قاب فضایی کامل برای بردن بارهای قائم می‌باشد دیوارهای باربر یا سیستم‌های مهاربندی عمده بارهای قائم را تحمل می‌کنند. مقاومت در برابر نیروهای جانبی با دیوارهای برشی یا قاب‌های مهاربندی شده تأمین می‌گردد. ‌(از بخش تعاریف آیین‌نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله مصوب 17/9/1378 هیأت وزیران)

سیستم قاب ساختمانی ساده: سیستمی است که در آن بارهای قائم به طور عمده توسط قاب‌های فضایی ساده تحمل می‌شود و مقاومت در برابر نیروهای جانبی یا دیوارهای برشی یا قاب‌های مهاربندی شده تأمین می‌شود. (از بخش تعاریف آیین‌نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله مصوب 17/9/1378 هیأت وزیران)

سیستم مهاربندی افقی: سیستم خرپائی افقی‌که عملکردی همانند دیافراگم دارد (از بخش تعاریف آیین‌نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله مصوب 17/9/1378 هیأت وزیران)

سیل: جریان یا بالا آمدن نسبتاً زیاد آب در یک رودخانه به میزانی که از مواقع معمولی به طور وضوح بیش‌تر باشد سیل نامیده می‌شود. همچنین استغراق زمین‌های پست در اثر بالا آمدن سطح آب رودخانه را
سیل یا طغیان آب می‌گویند (بند 18 آیین‌نامه اجرایی قانون حفظ و تثبیت کناره و بستر رودخانه‌های مرزی مصوب 18/12/1363 هیأت وزیران)

سیل شکن: بازوهای خاکی یا سیل‌شکن- خاکریز یا مانعی است که به موازات تقریبی محور رودخانه و نهر یا مسیل به خصوص در کنار آن‌ها به منظور جلوگیری از پخش آب در اراضی اطراف و ممانعت از عمل تخریبی سیلاب‌ها احداث می‌گردد. (بند 6 آیین‌نامه اجرایی قانون حفظ و تثبیت کناره و بستر رودخانه‌های مرزی مصوب 18/12/1363 هیأت وزیران)

س

ترمینولوژی حقوقی | کارشناس رسمی دادگستری | حرف س